Het Historisch Genootschap Midden-Kennemerland houdt zich bezig met de lokale geschiedenis van Beverwijk, Heemskerk en Velsen. Het genootschap zet zich in om de geschiedenis van Midden-Kennemerland onder de aandacht te brengen en levend te houden.
Het genootschap bestaat sinds 1930 en telt ongeveer 840 leden, waaronder vijf ereleden en twee leden van verdienste.
Sinds 2019 heeft het HGMK de culturele ANBI-status. Klik op onderstaande logo om de ANBI-status te bekijken:
De bestuursleden van het Historisch Genootschap Midden-Kennemerland zijn allemaal vrijwilligers. Zij leggen op de ledenvergadering verantwoording af voor het gevoerde beleid. Zij worden ook door de leden benoemd. Op de foto Harry Rengers, John de Heer, Wim Moonen, Marcel Lindeman, Corine Hickmann en Gé Hofman.
Naast het bestuur kent de vereniging ook een grote groep vrijwilligers, die zitting hebben in één der werkgroepen.
Op donderdag 2 oktober 1930 verzamelde zich in het toenmalige Hotel Ter Burg op het Stationsplein een gezelschap notabele heren. Het was de ‘Commissie van Loenen’, die tot taak kreeg een passend huldeblijk tot stand te brengen voor de gemeentesecretaris van Beverwijk, de heer J.W.A.C. van Loenen, die zijn 40-jarig ambtsjubileum zou vieren. De commissie was al enige maanden aan het werk en er kon op die avond in oktober dan ook een concreet agendapunt aan de orde worden gesteld, namelijk: ‘oprichting Vereeniging Historisch Genootschap Midden Kennemerland’. Het besluit werd aangenomen en het HGMK was een feit. De eerste opdracht aan het HGMK was de Kennemer Oudheidkamer te stichten als huldeblijk aan de gemeentesecretaris. Ook deze oudheidkamer bestaat nog steeds maar gaat tegenwoordig door het leven als ‘Museum Kennemerland’.
Gemeentesecretaris Van Loenen was – zoals verwacht – buitengewoon verguld met het huldeblijk. In zijn dankbrief aan de gemeenteraad schreef hij lyrisch: “Ongetwijfeld zal dan het nu geplante rijsken, zij het na vele jaren, opwassen tot een boom welke tot in de lengte van tijd zal getuigen van Uw burgerzin en van Uwe waardering tevens voor de geschiedenis van onze woonplaats en de streek waarin zij is gelegen. Wellicht worden dan ook velen, door den geboden blik in het grijs verleden van onze oude stede, welke reeds voor eeuwen in het genot werd gesteld van verschillende rechten en privilegiën en getrokken door de moeilijkheden welke zij in vorige eeuwen heeft moeten doorworstelen, opgewekt en aangespoord, om zich niet te zeer te verwarren in het spinrag van het alledaagsche gedoe – immers adeldom legt ook nu nog verplichtingen op – maar met kracht en hoogen moed te slaan de hand aan den ploeg en eendrachtig te streven naar een zich welbewust: ‘Beverwijk vooruit!’”.
De rest is vanzelf geschiedenis geworden …
De redactie stelt de nieuwsbrieven en het Ledenbulletin samen, en zorgt ervoor dat deze persklaar worden gemaakt. Soms stellen we een stukje zelf op; soms krijgen we complete artikelen aangeboden en soms stuurt iemand een concepttekst in. In elk geval worden er passende illustraties bij de artikelen gezocht en worden alle teksten nagelezen op type- taal- en spelfouten.
De redactie van de nieuwsbrief en het ledenbulletin van het historisch genootschap is in handen van:
Redactieadres:
Arie van Dongen
Vondellaan 62
1942 LK Beverwijk
email: info@hgmk.nl
Het is niet echt een werkgroep, maar wel van onschatbare waarde: ongeveer dertig van onze leden verspreiden drie keer per jaar onze Nieuwsbrieven en Ledenbulletins. Daarmee sparen we enorm veel aan portokosten uit en kunnen we het lidmaatschap voordelig houden voor alle leden in Velsen, Heemskerk, Beverwijk, Uitgeest en Castricum.
De meeste bezorgers hebben een “wijk” rondom hun eigen adres; sommigen hebben er juist aardigheid in om voor dit doel een ander deel van de IJmond te bedienen. En veel van hen doen dit al meer dan twintig jaar!
De werkgroep fotografie komt regelmatig bijeen tijdens de inloopavonden om de beeldbank van Museum Kennemerland met extra informatie te verrijken. De werkgroep selecteert ook jaarlijks twee à drie thema’s om daarvan een presentatie te maken. Houdt u ook van grasduinen in archieven? Schuift u dan eens aan bij deze werkgroep, want we kunnen altijd extra kennis gebruiken.
In 1996 ontstond bij het Historisch Genootschap Midden-Kennemerland de werkgroep paleografie, die zich ging bezighouden met het transcriberen (= hertalen) -d.w.z het omzetten- van Oudnederlandse teksten. Het gaat hierbij dan om geschriften ongeveer vanaf de 14eeeuw tot op het moment dat de teksten redelijk leesbaar worden (ca. 1750).
Want stelt u zich eens voor dat u in zeer oude documenten zaken tegenkomt die direct betrekking hebben op onderwerpen zoals grondbezit, landgoederen, erfenissen, stadsbestuur of bv. nog steeds hier voorkomende familienamen, maar die vanwege het handschrift waarin ze zijn genoteerd nauwelijks leesbaar zijn! Juist de transcripties hiervan kunnen de geschiedenis van onze regio opeens heel dichtbij brengen.
De eigen geschiedenis van de werkgroep vindt zijn oorsprong in een cursus Paleografie, gegeven door dhr. Jan v.d. Linden, archivaris gemeente Beverwijk. Voor een aantal enthousiaste cursisten was dat een reden om verder te gaan met het transcriberen van manuscripten. Dat blijft namelijk altijd weer een puzzle wat betreft leesbaarheid, handschrift, (fonetisch) taalgebruik, veelvuldig gebruik van afkortingen, onbekende letters en woorden. Maar ook de kwaliteit van perkament en papier spelen een belangrijke rol. Veel uitdagingen dus!
De groep kende door de jaren heen een wisselende samenstelling, maar bestond toch altijd uit zo’n 6 à 10 leden. In driewekelijkse bijeenkomsten worden de teksten vanaf digitale foto’s en scans – ieder voor zich, thuis – hertaald en tenslotte gezamenlijk besproken in het Huis van Geschiedenis en naar de algemene regels en beste weten vastgelegd.
Uiteindelijk werden de transcripties in boeken en artikelen gepubliceerd; later vastgelegd op CD’s en tegenwoordig steeds op de documentenbank van het HGMK gezet.
Ook zijn ze natuurlijk ter inzage in de bibliotheek in het Huis van Geschiedenis in Beverwijk.
Enkele voorbeelden:
En nog veel afzonderlijke documenten, vaak getranscribeerd op verzoek en ter ondersteuning van historische onderzoekers, bv. bij stamboomonderzoek, landkaarten en officiele akten.
De werkgroep Paleografie bestaat uit:
In het verleden heeft het Historisch Genootschap Midden-Kennemerland zich incidenteel beziggehouden met historisch belangrijke panden. Zo heeft het zich ingezet voor het behoud van de boerderij van Vessies in de Kerkstraat, dat later is herbouwd als cultureel café Camille. Ook het tegeltableau van de firma Beynes is door ons iniatief behouden gebleven en bevindt zich nu bij het Museum van Tata Steel (SIEHO). 1994 was een belangrijk jaar, want er werd toen, samen met Museum Kennemerland, een discussieavond belegd over het monumentenbeleid met de Beverwijkse raadsleden. Ook werd toen het M.I.P.-boek gepresenteerd: Monumenten Inventarisatie Project. Dit boek, uitgegeven door het HGMK, was een aanvulling op de provinciale lijst op dit gebied.
Van recenter datum is de aanvraag tot het behoud van Baanstraat 53c (restaurant Ome Pietje). Het lukte om dit pand op de gemeentelijke monumentenlijst te krijgen. De aanvraag voor de rijksmonumentenlijst werd afgewezen. Het M.I.P.-boek was het uitgangspunt om te komen tot deze gemeentelijke monumentenlijst. En dit was weer de aanleiding voor het bestuur van het HGMK om op 6 januari 2003 een informatieavond te beleggen. De heren Luttik en Frerichs belastten zich hiermee. Het werd een groot succes. Wel moest eerst worden weggenomen dat er geen actiegroep tegen de gemeente Beverwijk zou worden opgericht, maar een werkgroep die de Gemeentelijke Monumentencommissie moest gaan adviseren.
Op 3 februari 2003 kwam de nieuw opgerichte werkgroep, in de samenstelling van 9 leden, voor het eerst bij elkaar. Na enig over en weer gepraat, werd al gauw besloten om eerst Wijk aan Zee te gaan inventariseren. Eerst werden de waardevolle panden bekeken om er daarna foto’s van te maken. Aan de hand van deze foto’s werd een waarde-oordeel in de vorm van een cijfer aan het pand toegekend. Inmiddels is dit fotoboek met onze beoordeling aan de gemeente Beverwijk (= de Monumentencommissie) overhandigd.
Ook is er een inventarisatie geweest van beeldbepalende gevelwanden in het centrum ten behoeve van een nieuw bestemmingsplan voor dit gedeelte van Beverwijk.
Het volgende project wat ter hand werd genomen is de binnenstad van Beverwijk. Allereerst werd de Breestraat bekeken en al gauw werd dit uitgebreid tot het gebied tussen Koningstraat en Meerstraat. Ook deze klus is inmiddels afgerond, evenals de andere wijken van Beverwijk, zodat in juni ’09 een definitieve voordracht voor nieuwe monumenten in Beverwijk en Wijk aan Zee kon worden ingediend. Het betreft een lijst met 75 objecten.
Tijdens een feestelijke bijeenkomst in het Stadskantoor op 9 december 2009 zijn de laatste fotoboeken aan wethouder Maarten Dijkshoorn overhandigd en daarmee is de totale inventarisatie met beoordeling van de gemeente Beverwijk door ons afgerond. Het woord is nu aan de politiek om te komen tot een flinke uitbreiding van de nu bestaande Gemeentelijke Monumentenlijst en daarmee te komen tot een betere bescherming van ons cultureel erfgoed. In 2010 heeft er een zogenoemde quick scan plaatsgevonden van alle voorgedragen panden. Hierna zijn door de gemeentelijke monumentencommissie en onze werkgroep ‘de twijfelgevallen’ nagelopen en zijn er aanpassingen in de quick scan aangebracht. Uiteindelijk zijn er 63 panden overgebleven en voorgedragen voor een uitgebreide beschrijving door Cultureel Erfgoed Noord-Holland.
Eind november 2010 zijn de eigenaren en bewoners van de 63 panden in de gelegenheid gesteld om hiervan kennis te nemen op een inloopmiddag en -avond in De Wijcker Swaen aan de Koningstraat.
Een flink aantal van de door ons aangedragen en daarna afgevallen panden hebben wij voorgedragen voor een lijst met beeldbepalende panden.
De werkgroep heeft besloten om waakzaam te blijven t.a.v. dit erfgoed en de gemeente gevraagd en ongevraagd van advies te dienen indien daar een reden of aanleiding toe is. Ook heeft de werkgroep zich gestort op een inventarisatie en fotograferen van gevelstenen (eerste steenleggingen, naamgevingen en andere ornamenten) in Wijk aan Zee en Beverwijk.
De werkgroep bestaat uit:
Bent u geïnteresseerd in de geschiedenis van Beverwijk, Heemskerk en Velsen en wilt u meewerken aan het behoud van het historisch en cultureel erfgoed? Word dan lid. Al ruim 800 mensen gingen u voor!
Bent u geïnteresseerd in de geschiedenis van Beverwijk, Heemskerk en Velsen en wilt u meewerken aan het behoud van het historisch en cultureel erfgoed? Word dan lid. Al ruim 800 mensen gingen u voor!
