Joods Beverwijk en Wijk aan Zee – ‘Nel Schuttevaêr en haar vijf kleine onderduikers’

Pakketpost, postcodes 19.. gratis, buiten de IJmond verzendkosten € 7,95 – past niet door brievenbus

Aanleiding van deze uitgave is de nationaal bekende Beverwijkse schrijfster van vooral streekromans, Nel Schuttevaêr-Velthuijs. Als daad van verzet tijdens de Tweede Wereldoorlog lieten zij en haar echtgenoot Jurriaan Schuttevaêr vijf Joodse kinderen onderduiken. Een aantal jaren geleden ontmoette de auteur van het boek Wim Spruit één van deze Joodse kinderen, Tom Laus (mr. L. Laus, inmiddels de tachtig gepasseerd), die veel kon vertellen over zijn onderduikperiode in Beverwijk.

Daarom kreeg het boek als ondertitel ‘Nel Schuttevaêr en haar vijf kleine onderduikers’. De andere vier kinderen waren Bella Mossel, Saskia Delmonte, Soesmanus Zwaaf en Johnny Blitz.
De inhoud van het boek is uiteindelijke breder geworden en gaat dieper in op het Joodse verleden van de stad Beverwijk en het dorp Wijk aan Zee.

De Joodse begraafplaats op Duinrust aan de Bankenlaan, tot de jaren ‘50 gelegen aan de Kuikensweg; de personen achter de 99 namen op het Joods Namenmonument Beverwijk worden uitvoerig beschreven. De synagoge en het herdenkingsteken in de Breestraat komen aan de orde, alsmede de Kibboets Beverwijk – voorheen aan de Kanaalweg, later gevestigd in Velsen-Noord. Er wordt teruggeblikt op de manifestatie ‘Beverwijk Herdenkt’ in maart 2017 in de Grote Kerk – waar onder meer Simon Soesan uit Israël, Jacques Grishaver, Alex van Luijn spraken; wie werkten en verbleven er in de Joodsche Zee- en Bosch Kolonie in Wijk aan Zee. Bekende families als Davidson, Mello, Soesan, Belinfante en personen als Gabriël Pais en Rebecca Vischschraper worden belicht, alsmede Joodse schrijvers die langdurig in de gemeente verbleven: Israël Querido en Herman Heijermans.

De zoektocht van de auteur leidde ook naar meer informatie over (andere) Joodse onderduikers en onderduikgevers.

Het boek sluit af met een korte geschiedenis van de Joden in Nederland en over de Joden in Polen. Aanleiding van dit laatste is dat Tom Laus Poolse voorouders heeft.
Hiermee krijgt ook diens persoonlijke familiegeschiedenis vorm in dit boek.

Prof. dr. B.T. Wallet, hoogleraar Joodse studies aan de Universiteit van Amsterdam heeft het manuscript gelezen. Hij noemt het boek ‘goed geschreven’ en een ‘boeiend manuscript’.
‘Met de grootste nauwkeurigheid en liefde voor detail heeft de schrijver fragmenten van de veelal vergeten geschiedenis van deze Noord-Hollandse Joden weten te achterhalen’.
’Dit boek bewijst respectvol eer aan de vermoorde Joden van Beverwijk en Wijk aan Zee’, aldus prof. Wallet.